Krav når viltkjøtt skal seljast eller givast bort

Publisert

27.01.2023

Les meir om kva det inneber at Mattilsynets bruk av viltkontrollstader har stansa

Liste over godkjende viltbehandlingsanlegg

Hjortevilt

I omgrepet «hjortevilt» inngår dyreartane elg, hjort, rådyr, dåhjort og rein.

Hjorteviltkjøtt kan omsetjast på tre måtar: 

Hovedregel: Lever til godkjent viltbehandlingsanlegg

Hjorteviltet blir levert til eit godkjent viltbehandlingsanlegg der Mattilsynet kontrollerer slaktet og påfører godkjent hjorteviltkjøtt eit ovalt stempelmerke. Hjorteviltkjøttet kan deretter omsetjast i heile EU/EØS-området. Denne kontrollen kan skje med eller utan innleiande undersøkingar gjort av kompetent jeger/feltkontrollør.

Desse organa må følgje med slaktet inn til viltbehandlingsanlegget:

• Hjortevilt som er feltkontrollerte – indre organ treng ikkje følgje med.
• Hjortevilt som ikkje er feltkontrollerte – indre organ må følgje med inn dvs. hjarte, lunge, lever, nyre, milt og hovud. 

Feltkontrollørordninga

Hjorteviltet blir undersøkt av ein feltkontrollør etter felling. Dersom dyret verka normalt og friskt før fellinga, det ikkje blir observert noko unormalt ved undersøkinga og det ikkje er mistanke om miljøforureining, blir ein nummerert erklæring festa på slaktet. 

Ein feltkontrollør kan berre utføre feltkontroll og feste ei erklæring på hjortevilt han/ho har skote sjølv, eller hjortevilt skote av andre jegerar i eige jaktlag. 

Feltkontrollert slakt har ei avgrensing i korleis det kan omsetjast, fordi det ikkje er kontrollert av Mattilsynet. Feltkontrollert slakt kan seljast/blir gitt bort, oppdelt i maksimalt 8 delar, til privatpersonar eller detaljist i Noreg som deretter omset direkte til sluttforbrukar. Døme på ein detaljist er ein restaurant eller butikk. 

Detaljisten som jegeren sel kjøtte til kan ikkje selje det vidare til ein annan detaljist, berre direkte til sluttforbrukar. 

Døme på omsetningsvegar:

Døme 1: Viss du som jeger ønskjer å selje direkte til ein restaurant eller butikk, kan du maksimalt dele opp slaktet i 8 delar. Alternativet er å levere slaktet til eit viltbehandlingsanlegg som skjer ned kjøtte i biffar, steikjer, kjøttdeig og liknande, og at restauranten kjøper kjøttet derfrå. 

Liste over godkjende produkt og verksemder

Eksempel 2. Viss du som jeger skjer ned slaktet i meir enn 8 delar, er du sjølv ein detaljist og må registrere deg hos Mattilsynet. Som detaljist kan du berre selje direkte til sluttforbrukar, det vil seie den som skal ete kjøttet sjølv. Du kan ikkje selje det til ein restaurant som serverar kjøtte til kundane sine. 

Omsetning frå jeger til privatperson, sal eller gi bort

Hjortevilt kan omsetjast direkte frå jeger til privatpersonar utan offentleg kjøttkontroll eller undersøking av feltkontrollør. Skrotten kan berre seljast som heil/halv skrott eller i maks 8 deler. Det er ikkje lov å skjere ned skrotten i biffar, kjøttdeig, steikjer etc. Privatpersonen som jegeren sel/gir bort kjøtte til, kan ikkje selje kjøttet vidare.

Tabell med meir informasjon om kontrollkrav (PDF).

Bjørne- og villsvinkjøtt

Bjørn – og villsvinkjøtt som blir omsett (blir seld eller givast bort) må kontrollerast av Mattilsynet på eit viltbehandlingsanlegg. Årsaka er at bjørn og villsvin kan ha trikinar. Trikinar er parasittar som kan gi alvorleg sjukdom hos menneske. 

Ved privat forbruk, det vil seie viss du et kjøttet sjølv, er det sterkt tilrådd at du kontrollerer kjøttet for trikinar. Kontakt eit  laboratorium, Veterinærinstituttet eller ditt lokale Mattilsyn på tlf. 22 40 00 00 for å få meir informasjon om trikinkontroll.

Dersom du tek ut prøvar til Mattilsynets overvakingsprogram for villsvin, kan du få godtgjersle for prøvetakinga og gratis trikinkontroll.

No kan jegerar få godtgjersle for å sende inn prøvar av villsvin felt i Noreg.. 

Meir informasjon om trikinar og trikinose finn du på Folkehelseinstituttet og Veterinærinstituttets nettsider.

Snevert unntak frå kravet om kjøttkontroll

Kjøtt frå villsvin som blir omsett «tilfeldig», treng ikkje å bli kontrollert av Mattilsynet på eit viltbehandlingsanlegg. «Tilfeldig» omsetning er eit snevert unntak frå regelen om at alt kjøtt som blir omsett (blir selt eller givast bort) skal kontrollerast av Mattilsynet på eit viltbehandlingsanlegg.

«Tilfeldig» omsetning blir slik forstått:

Ei omsetning som ikkje er planlagd og som ikkje skjer regelmessig.

Døme: Ein jeger som ein sjeldan gong skyt fleire dyr enn det han/ho kan bruke i eige hushald, kan omsetje dette til venner og kjende utan at det er krav om kontroll. Dersom dette skjer regelmessig, dvs. det skjer kvar gong eller oftast når han/ho jaktar, fell det utanom omgrepet «tilfeldig» omsetning og krav om kjøttkontroll på viltbehandlingsanlegg må oppfyllast. 

Det er svært viktig at vi ikkje utvidar kva som fell innanfor «tilfeldig» omsetning på grunn av faren for trikinar. 

For å vareta kjøpar av villsvinkjøtt ved «tilfeldig» omsetning, bør sel trikinkontrollere kjøtte for sal. Viss ikkje kjøtte er trikinkontrollert bør sel orientere kjøpar om det.

Småvilt 

Småvilt er m.a. hare og fugl. Småvilt kan omsetjast direkte til privatpersonar og til detaljistar som til dømes butikkar og restaurantar utan kjøttkontroll frå jeger. Dersom småvilt skal omsetjast utover dette, må det kontrollerast av Mattilsynet på eit viltbehandlingsanlegg. 

Trafikkskadd vilt 

Det er forskjell på vilt som blir skadd, og vilt som blir drepen i trafikken. 

Trafikkskadd vilt som skal brukast til mat, må kontrollerast av Mattilsynet på eit viltbehandlingsanlegg. Dette gjeld uavhengig av om kjøtt blir selt eller blir gitt bort. 

Trafikkdrepe vilt kan ikkje brukast til mat. 

Kvar enkelt kommune har ansvar for å finne ei løysing for handtering av trafikkskadd/trafikkdrepe vilt. Kontakt Mattilsynets lokale kontor ved spørsmål, tlf.: 22 40 00 00.

Gebyr

Kjøttkontroll på viltbehandlingsanlegg kostar i 2024 180 kr per dyr.